W piątek, 25 października, miałam okazję uczestniczyć w kilku wydarzeniach w ramach Festiwalu Skarpa, poświęconego twórczości Stefana i Franciszki Themersonów. Była to już czwarta edycja imprezy, odbywającej się corocznie w Płocku – mieście, w którym urodził się Stefan.

Podczas festiwalu miała miejsce promocja książeczki Był gdzieś haj taki kraj. Była gdzieś taka wieś. Te dwie opowiastki przeznaczone dla młodego czytelnika zostały po raz pierwszy opublikowane przez Spółdzielnię Społem w Warszawie w 1935 roku. W 1939 roku Komisja Wydawnicza w Paryżu wznowiła książeczkę, a tuż po wojnie, w 1946 roku, została opublikowana jako dodatek do „Polaka w Indiach”. Następne wydanie to właśnie to z 2013 roku.

Jasia Reichardt, siostrzenica Franciszki Themerson, w króciutkim posłowiu do tej książeczki pisze: „(…) opowiadania znakomicie przetrwały próbę czasu. Są tak samo nośne jak wówczas, kiedy zostały napisane. A to dlatego, że mówią o zachowaniach ludzi i konsekwencjach zeń wynikających.”

Faktycznie – w opowiastkach napisanych przez Stefana, a ciekawie zilustrowanych przez Franciszkę nie znajdziemy żadnych przypadkowych zdarzeń, nie ma żadnych czarów ani magii. Wszystko co się dzieje – wydarza się za sprawą zachowań i działań bohaterów. Themerson w tych historiach stawia na ludzki umysł oraz racjonalne myślenie, które razem wzięte są niezawodne w codziennym postępowaniu. Bohaterowie wykorzystują umiejętność logicznego myślenia po to, by ulepszyć swoje otoczenie i podnieść standard życia.

Książeczka została bardzo starannie wydana. Twarda oprawa, gruby papier, dbałość o szczegóły. Publikacja została dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – i bardzo to cieszy, że pieniądze wydawane są na tak ładne, dopracowane książki dla najmłodszych.

Stefan Themerson, Franciszka Themerson, Był gdzieś haj taki kraj. Była gdzieś taka wieś, Wydawnictwo Windokrąg, Piaseczno 2013.