Agnes Grey, debiutancka powieść Anne Brontë, została opublikowana w grudniu 1847 roku (dwa lata przed śmiercią autorki). Polskie tłumaczenie pojawiło się w… 2012 roku.

Tytułowa bohaterka – Agnes Grey – jest zarazem narratorką. Młodsza córka pastora Richarda Greya, wychowana w biednej, ale pełnej miłości rodzinie, postanawia podjąć pracę zarobkową by oszczędzić kłopotów matce. Pracą, jaką wówczas mogła podjąć młoda dama, bez uszczerbku na jej reputacji,  była opieka nad dziećmi. Tak Agnes Grey została guwernantką.

Początkowo trafia do rodziny Bloomfieldów, gdzie opiekuje się, mówiąc delikatnie, bardzo niegrzecznymi dziećmi. Po roku jednak zostaje zwolniona z powodu niesatysfakcjonujących postępów dzieci w nauce (trudno żeby takowe miały, skoro robiły co chciały, a sama Grey niewiele mogła od nich wymagać – postępowała zgodnie z wolą matki dzieci, by ich nie przemęczać i zbytnio nie obciążać).

Kolejna rodzina, do której trafia Agnes, jest z pewnością sympatyczniejsza, choć ukazana także nie bez wad. Siostry, których wychowaniem zajmuje się guwernantka, są niesforne: jedna myśli tylko o balach, sukniach i chłopcach, a druga to typ chłopczycy, w głowie jej jazda konna, polowania i przeklinanie. W Horton Lodge Agnes poznaje także kogoś, dla kogo piękna dusza i piękne uczynki są ważniejsze niż ładna buzia.

Styl Anne Brontë jest prosty, ale nie prostacki. Akcja posuwa się powoli naprzód, a powieść czyta się przyjemnie. Sama historia jest z tych wzruszających, choć można się zastanawiać czy dziś faktycznie losy Agnes Grey jeszcze kogoś poruszą… Czy współczesny czytelnik odnajdzie w jej przeżyciach coś uniwersalnego, co może przyłożyć do swoich przeżyć i odczuć? Czy świat wartości ważnych dla Agnes Grey jest ważny dla nas, współczesnych? Sądzę, że zdecydowana większość młodych ludzi nie będzie potrafiła dobrze zinterpretować tej książki. Że odłoży ją znudzona. Mimo to warto zatrzymać się i sięgnąć po tę powieść. I spróbować poznać tytułową Agnes Grey.

Dla osób, które lubią czytać w oryginale, link do książki w Projekcie Gutenberg.

Anne Brontë, Agnes Grey, przekł. Magdalena Hume, Wydawnictwo MG, Warszawa 2012.